Het Gemeente Museum Den Haag bezit de grootste
collectie Escherprenten in de wereld.
Het Gemeente Museum in Den Haag heeft plannen in
ontwikkeling voor de permanente inrichting van een Eschermuseum.
Het Eschermuseum biedt een permanente Escherervaring
met een uitstraling van verwondering en verrassing, vertaald naar de 21ste
eeuw.
FCC/Wennekes Multimedia is benaderd met de vraag
voorstellen te ontwikkelen voor o.m. ruimtelijke ideëen, interactieve
opstellingen, een 3D-film, een VR-opstelling etc.
Eén van de ideëen betreft de "Metamorphose"
(citerend uit de opsomming van voorstellen door FCC/Wennekes Multimedia
samengesteld):
Soort opstelling
Computeropstelling met een beeld van de Metamorphose
(kleine versie), verdeeld over twee schermen die naast elkaar zijn opgesteld.
Communicatiedoelstellingen van de opstelling
Metamorphose is een continu veranderende vlakvulling.
Elke lijn gaat over in een nadere lijn en alles houdt verband met elkaar. De
opstelling die hierbij wordt voorgesteld geeft de gebruiker op interactieve
wijze invloed op de vorm. De verandering die aan de linkerkant begint wordt
zichtbaar aan de rechterkant van het beeld.
Inhoud
Door in het begin (links) van de
"Metamorphose" iets te veranderen of te verschuiven, verschuift en verandert
de gehele prent hoe verder je naar links kijkt. De gebruiker 'pakt' een lijn of
vlakje op en verplaatst dat. Het resultaat kan een volledig veranderde tekening
zijn. Met een 'resetknop' kan de oorspronkelijke Eschertekening terugezet
worden, waarna opnieuw veranderingen doorgevoerd kunnen worden.
Met het oog op bovenstaandproject heeft FCC/Wennekes
Multimedia contact opgenomen met Guszti Eiben en Hugo Labout, beiden waren
mettertijd verbonden aan Universiteit Leiden en betrokken bij de samenwerking tussen Universiteit Leiden en het
Gemeente Museum Den Haag die gericht was op de ontwikkeling van de
"EscherEvolver" t.b.v. de Eschertentoonstelling zomer 2000.
FCC/Wennekes Multimedia heeft aan beiden de vraag
voorgelegd om te bestuderen of realisatie van bovengenoemd project haalbaar en
betaalbaar is. In navolgende alinea's wordt als antwoord op die vragen onze
visie weergegeven en een begroting van de daarbij horende kosten.
Een relatief korte marktanalyse heeft aangetoond dat
een passende kant en klare oplossing voor de uitdaging zoals die hierboven is
weergegeven niet bestaat. Geconcludeerd kan echter worden dat een oplossing
gevonden kan worden door deels gebruik te maken van bestaande software en door
het ontwikkelen van nieuwe software.
Voor het aangaan van een overeenkomst met partijen met
als doel het ontwikkelen, realiseren en concreet en op tijd opleveren van een
goed werkend eindproduct zijn een aantal garanties vereist. Die zijn o.m. de
volgende:
·
Creatieve en op het specifieke
vakgebied inhoudelijke kwaliteit;
·
Kwalitatieve coaching en begeleiding
inhoudelijk en structureel;
·
Een organisatie waarmee structurele
afspraken gemaakt kunnen worden.
Een aantal gesprekken met diverse partijen hebben geleid tot een
constructie waarbij de opdracht tot de ontwikkeling, realisatie en oplevering
van het product wordt neergelegd bij de Vrije Universiteit in Amsterdam, Faculteit
der Exacte Wetenschappen, Divisie Wiskunde en Informatica, Afdeling
Informatiemanagement en Software engineering. Een
actieve rol in het gehele proces zowel inhoudelijk als coachend zal worden
gespeeld door:
Dr A. Eliens, nauw betrokken bij het Instituut Multimedia en Cultuur;
Prof.dr. A.E. Eiben, nauw betrokken bij de onderzoeksgroep
Kunstmatige intelligentie.
Op het gebied van de beeldbewerking zal een samenwerking
worden gerealiseerd met dr D. P. Huijsman verbonden aan Leiden Institute for
Advanced Computer Sceince van Universiteit Leiden.
Voor het onderzoek en het daadwerkelijk programmeren zal een beroep
worden gedaan op studenten verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Dat eveneens een beroep gedaan wordrt op studenten aan Universiteit Leiden
wordt niet uitgesloten geacht.
Gezien de contructie waarbij meerdere partijen bij de
ontwikkeling en realisatie zijn betrokken zal Hugo Labout optreden als
opdrachtnemer en projectmanager van dit Escher project.
De opdracht is het vervaardigen van een installatie voor het
Haags Gemeentemuseum waarmee Escher's transformaties (Metamorphose) op
interactieve wijze aan het publiek gepresenteerd kunnen worden.
De installatie bestaat uit een (breed) (beeld)scherm, bv 1
meter hoog en 4 meter breed, waarop een beeld geprojecteerd kan worden. Als
uitgangspunt voor het beeld nemen we een aantal basisvormen die op beeldniveau
gemanipuleerd kunnen worden, zodanig dat er van links naar rechts een verloop
in vormen ontstaat. De bezoeker moet in staat zijn de basis elementen te kiezen
alsook een volgorde van transformatie aan te geven. Interactie kan plaats
vinden hetzij via een separaat paneel, danwel door directe manipulatie van de
(geprojecteerde) beeld elementen.
Pilotfase /
Prototype
Voorafgaand aan de uiteindelijke realisatie worden een of
meer prototypes ontwikkeld waarin tot uitdrukking komt welke
beeldtransformatietechnieken zich lenen om Escher's transformaties
(Metamorphose) te realiseren. Ook kan daarbij geëxperimenteerd worden met de
verschillende interactie mogelijkheden die aan de bezoekers wordt geboden. Deze
prototypes worden ontwikkeld in VRML, een
hoog niveau grafische 3D taal. Deze prototypes zullen worden geprsentreerd aan
de opdrachtgever
Nadat opdrachtgever en opdrachtnemer tot overeenstemming
zijn gekomen zal mede gebaseerd op de ontwikkelde prototypes een gedetailleerd
plan van realisatie opgesteld worden, waarin aan de orde komt:
·
Het beeldmateriaal;
·
De beeld transformatie technieken;
·
De te gebruiken technologie, d.w.z. software en
hulpmiddelen;
·
Het ontwikkel traject, inclusief het testen op het
doelplatform.
September - oktober 2001: Prototyping
-- als onderdeel van
MMA1 -- Web3D/VRML-cursus;
November 2001: Presentatie
en gedetailleerd voorstel (overeenstemming);
November 2001 - juli 2002: Realisatie
en testen.
Voordat opdrachtnemer daadwerkelijk aan de slag kan gaan met
de Pilotfase en de ontwikkeling van de prototypes, liggen er de volgende
vragen, die richting gevend zijn voor de ontwikkeling van de prototypes:
·
Voorwaarde voor een doorslaggevends succes lijkt ons het
gebruik van originele Escherafbeeldingen. Is het mogelijk dat er toestemming
verleend kan worden voor het gebruiken van beeldmateriaal van Escher?
·
Is er al een beeld te ontwikkelen van de toe te passen
apparatuur, software, en interfaces?
·
Is er al een beeld te ontwikkelen van de grote van de
projectie?
Voor het uiteindelijk welslagen van het project dient aan
een aantal randvoorwaarden voldaan te zijn, zoals instemming van de FEW
(Divisie Wiskunde en Informatica). Ook zal gedurende de ontwikkeling van de
prototypes gekeken moeten worden naar beschikbare software om tot een robuste
implementatie te komen.